• Communicatie
  • Bediening
  • Zelfstandig leven
  • Ontwikkeling, spel en therapie
  • Adaptatietechniek

Pc-bediening

Oogbesturing stelt gebruikers in staat zeer nauwkeurig met de ogen iets aan te wijzen op een scherm. Dit geeft mensen met zeer ernstige motorische beperkingen die niet meer adequaat met de computer kunnen werken de mogelijkheid om zelfstandig alle mogelijke computertaken uit te voeren.

Afhankelijk van de mogelijkheden van de gebruiker en de gebruiksdoelen zijn er verschillende oogbesturingsmethoden om pc-toepassingen uit te voeren. Deze methoden maken het ook mogelijk om oogbesturing voor computerwerkzaamheden op de werkplek te gebruiken.

We onderscheiden de volgende bedieningsmethoden:

Oogbesturing

Directe selectie

Deze bedieningsmethode, ook wel Red Dot Tracking genoemd, wordt toegepast binnen diverse communicatiesoftwarepakketten zoals Tobii Dynavox Communicator en Mind Express. Bij deze methode bedient de gebruiker niet direct de muis, maar laat de oogbesturingssoftware middels een indicator (bijvoorbeeld een rode punt of contrasterend kader) zien waar de gebruiker naar kijkt. In tegenstelling tot een muispijl beweegt deze indicator niet zo snel. De communicatiesoftware bestaat meestal uit een scherm met een aantal vakjes in een raster. In een vakje staat dan een letter of een functie. Zo lang de gebruiker binnen de omtrek van het vakje kijkt, blijft de indicator in het midden van het vakje staan. Dit houdt de focus van de gebruiker op het vakje. De indicator verspringt pas naar een volgend vakje wanneer de gebruiker buiten de omtrek van het eerste vakje kijkt. Omdat deze methode van directe selectie gebruik maakt van de communicatiesoftware om de pc te bedienen zitten er wel wat beperkingen aan deze manier van bedienen.

Muispijlbesturing

Voorheen was de directe aansturing van de muispijl de meest gangbare bedieningsmethode voor pc-bediening. De muispijl volgt hierbij de oogbewegingen van de gebruiker over het scherm. De gebruiker kan vervolgens, afhankelijk van het gebruikte type oogbesturingsapparaat, verschillende muisfuncties uitvoeren. Meestal gebeurt dit met behulp van ondersteunende software waarin eerst de uit te voeren functie, bijvoorbeeld een linker muisklik, gekozen moet worden.

Omdat muispijlbesturing intensief is en veel vaardigheid vraagt van de gebruiker, passen onder andere Tobii en Jabbla specifiek voor Windows-bediening ontwikkelde methodes toe die een stuk sneller en efficiënter zijn dan het aansturen van de muispijl. Bij Tobii heet deze software TD Control, Jabbla maakt gebruik van InControl.

TD Control

TD Control van Tobii vervangt op een uiterst gebruiksvriendelijke manier de standaard muis en het toetsenbord. Met behulp van de vele functies en sneltoetsen kan een gebruiker Windows zeer eenvoudig en snel met de ogen bedienen. Hierbij zijn ook alle instellingen met de ogen toegankelijk. Dat betekent dat de gebruiker zelf de mogelijkheid heeft om te kalibreren, de dwelltijd aan te passen, gebruikers en talen te wijzigen, en nog veel meer. De software biedt een unieke manier van werken: u bestuurt niet de muispijl, maar kijkt direct naar de objecten die u wilt aanklikken. Dat werkt een stuk rustiger en minder vermoeiend.

De TD Control-software biedt een intuïtieve manier om de pc te bedienen. De gebruiker kijkt naar het gebied waar een functie, bijvoorbeeld een dubbelklik om een programma te openen, moet worden uitgevoerd. Dit gebied wordt vervolgens in het midden van het scherm in een zoomvenster getoond. Rondom het zoomvenster verschijnen diverse functies die gekozen kunnen worden, zoals links-, rechts-, en dubbelklikken of scrollen. De gebruiker kijkt vervolgens naar de gewenste functie, waarna deze wordt uitgevoerd. Om bijvoorbeeld een programma te openen, kijkt u eerst naar het icoon van het programma dat u wilt openen. Het icoon verschijnt in een zoomvenster in het midden van uw scherm, daaromheen verschijnen de verschillende klikfuncties. U kijkt naar de functie dubbelklikken, het zoomvenster verdwijnt en het programma wordt geopend.

Vanuit het TD Control-menu kan ook een schermtoetsenbord worden geopend. De functies die verschijnen rondom het zoomgebied kunnen door of voor de gebruiker worden aangepast. Zo verschijnt alleen wat u nodig heeft of u kunt als begeleider het aantal beschikbare Windows-functies voor de gebruiker beperken.

TD Control werkt zeer efficiënt en snel. De zoomfunctie maakt het mogelijk zelfs de kleinste gebieden op het scherm te selecteren. Zo wordt de computer volledig toegankelijk, zonder dat er nog een muiscursor aan te pas komt.

InControl

Voor gebruikers van Jabbla oogbesturingssystemen is voor de bediening van Windows de Mind Express-app InControl beschikbaar. Ook deze app maakt het mogelijk Windows functies en programma’s makkelijk en snel volledig met de ogen te bedienen. InControl geeft alle klik- en andere muisfuncties weer in één handige balk op uw scherm. U kiest de gewenste muisfunctie eenvoudig door ernaar te kijken in de balk. Vervolgens kijkt u naar de plek op het scherm waar u die functie wilt uitvoeren. Zo kunt u snel en efficiënt klikken, dubbelklikken, typen of scrollen in al uw Windows programma’s.

Voor de klikfuncties kunt u kiezen tussen zoom- of dwellselectie. Bij dwell houdt u de blik enige tijd gericht op het gewenste icoon of gebied, om daar de klikfunctie uit te voeren. Bij zoom wordt het gebied steeds verder uitvergroot als u ernaar blijft kijken, zodat u uw blik nog kunt bijstellen, totdat de klik wordt uitgevoerd. Dit maakt het extra makkelijk om ook kleine doelen te raken.

Deze wijze van bediening, met de InControl functiebalk, werkt niet alleen snel, maar ook rustig voor uw ogen. U kunt bovendien als gebruiker zelf de inhoud, lay-out en het formaat van de balk aanpassen aan uw eigen wensen. Dat kunt u volledig doen met behulp van oogbesturing. Hetzelfde geldt voor de kalibratie, selectiemethode, snelheid en andere instellingen.

TD Control en InControl zijn de nieuwste uitvoeringen van indirecte muispijlbesturing. Met name Tobii werkt al langere tijd met soortgelijke software voor Windows-bediening. Deze voorgaande versies worden nog altijd toegepast in combinatie met oudere oogbesturingsmodules. Voorbeelden hiervan zijn Windows Control, tweede generatie, Gaze Point en de Klassieke Windows Control. Lees hier meer over deze besturingsmethodes.

 

Neem contact met ons op